Volgens vele bronnen, zoals J.A. Dautzenberg, Hermine Christine Hélène Moquette en Annie Romein-Verschoor, is De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van het duo Betje Wolff en Aagje Deken uit 1782 de eerste Nederlandse roman ooit. Deze brievenroman werd dus geschreven in de tijd die we de Verlichting noemen, vanwege de andere manier van denken die de mensen in die tijd aannamen. Is Sara Burgerhart echter ook een 'typisch' verhaal uit de Verlichting?
Daarvoor zullen we moeten gaan bekijken wat de idealen uit het boek zijn die overeenkomen met de Verlichting. De eerste is vrij makkelijk. Sara Burgerhart is in het verhaal weliswaar een vrij ‘normaal’, ‘gemiddeld’ meisje, maar ze zoekt in de relatie met de heren met wie ze omgaat wel vaak de grenzen op, wat een Verlichtingsidee is. Ze laat zich niet leiden door de mening van anderen, maar gaat gewoonweg uit van haar eigen ideeën.
Ook willen de schrijfsters van het verhaal een boodschap meegeven voor de lezers. Lering was in de Verlichting een belangrijk gegeven. Kunst (en dus ook literatuur) was er om mensen iets belangrijks te leren. Hetgene dat Wolff en Deken mee willen geven aan hun lezers is een positieve houding tegenover het huwelijk. Sara gaat het verkeerde pad op door om te gaan met de slechte heer R, maar uiteindelijk wordt ze ‘gered’ door toch te gaan trouwen met Hendrik. Daardoor krijgt het huwelijk een goed imago mee in dit verhaal.
Een derde Verlichtingsidee dat naar voren komt in de briefroman is het realisme. Er verschenen in die periode veel romans verspreid over geheel Europa, maar het waren vooral sprookjesachtige verhalen. De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart is echter een verhaal over een gewoon meisje. Daarom kon het verhaal dat beschreven werd, ook gewoon in het dagelijks leven voorkomen. Dat maakte het tot een opvallende roman, waardoor het ook extra aandacht kreeg in latere tijden.
Dit alles samen laat ons zien dat De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart een roman is typerend voor de Verlichting. Deze briefroman onderscheidde zich niet alleen van andere romans uit die tijd, maar daarnaast wilde het de lezers van de roman ook nog een duidelijk advies meegeven. Daarom hoort de roman duidelijk bij de Verlichting.
- Tim
Dit alles samen laat ons zien dat De Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart een roman is typerend voor de Verlichting. Deze briefroman onderscheidde zich niet alleen van andere romans uit die tijd, maar daarnaast wilde het de lezers van de roman ook nog een duidelijk advies meegeven. Daarom hoort de roman duidelijk bij de Verlichting.
- Tim
Geen opmerkingen:
Een reactie posten